İnönü, 108 gazete kapatmış-Hasan tosun

CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, yargılanan gazetecileri işaret ederek basın özgürlüğünün yok edildiğini ileri sürürken, CHP’nin Milli Şefi İsmet İnönü’nün tek başına iktidar olduğu yıllarda 108 gazeteyi muhalif yayınlar yaptığı gerekçesiyle kapattırdığı ortaya çıktı. 108 GAZETENİN KAPISINA KİLİT VURULDU

Tarihçi-Yazar Mustafa Armağan’ın “Tek Parti Devri” başlıklı kitabında yer alan bilgilere göre İnönü, sınırlı imkanlarla yayın yapan 108 gazetenin kapısına kilit vurdu. İnönü’nün ilk kapattırdığı gazetenin başında ise bugün CHP’nin yayın organı gibi davranan Cumhuriyet gazetesi geliyor. İnönü, dönemin gazetelerinden Vatan, Tan ve Tasvir-i Efkar’ı da kapattırmış. Kitapta, 1939-1945 tarihleri arasında bazı gazetelere verilen kapatma cezalarının rakamları şöyle sıralanıyor: “Vatan: 7 ay, 24 gün. Cumhuriyet: 5 ay, 9 gün. Tan: 2 ay, 13 gün. Tasvir-i Efkar: 3 ay.”

İNÖNÜ: “SİYASİ YAZI YAZILMASINA MÜSAADE EDEMEM”

Armağan, kitabında Cumhuriyet gazetesinin kapatılmasının ardından Yunus Nadi ile arasındaki ilişkileri şöyle anlatıyor: “Gazetesinin kapatılması Yunus Nadi’yi derhal harekete geçirmiş, eski dostu İnönü ile görüşüp meseleyi kısa yoldan halletmek istemiştir. Lakin ne mümkün!… Randevu alamaz, sonunda bir çözüm bulur ve doğru Ankara Garı’na gider. Milli Şefi karşılayanlar arasına katılarak derdini anlatmaktır niyeti. Ancak hiç beklemediği bir tepki alır: ‘Siyasi yazı yazılmasına müsaade edemem.’” Buna sinirlenen Yunus Nadi’nin oğlu Nadir Nadi ise “Perde Aralığından” adlı kitabında İnönü’ye karşı tepkisini “Sorumsuz bir Cumhurbaşkanı nasıl olur da tıpkı Hitler gibi, Mussolini gibi hakaret edercesine uluorta bir arkadaşını payladı?” diye tepki göstermiştir.

DİNİ YAZI YAZMAK YASAK

Milli Şef olarak ülkeyi tek başına yöneten İnönü, gazeteleri kapatması yetmiyormuş gibi birde gazetelere dini yayın yapma yasağı getiriyor. 1945 yılında Matbuat Genel Müdür Yardımcısı İzzettin Nişbay eliyle gazetelere gönderilen genelgede “Gazetelerinizin son günlerdeki neşriyatı arasında dinden bahseden bazı yazı mütalaa ima ve temsillere rastlanılmaktadır. Bundan sonra din mevzuu üzerindeki gerek tarihi, gerek temsili ve gerekse mütalaa kabilinden olan her türlü makale, fıkra ve tefrikanın neşrinden kaçınılması ve başlanmış olan bu gibi tefrikaların en geç on gün içinde nihayetlendirilmesi” isteniyor.