OSMANLI PADİŞAHI ABDÜLHAMİT’İN SEYHAN NEHRİNE BARAJ YAPTIRMAK İSTEDİĞİ ORTAYA ÇIKTI-Cezmi Yurtsever

-Osmanlı arşiv belgeleri açılırken Abdülhamit dönemi Adana belgeleri içinden Abdülhamit’in Seyhan nehri üzerinde baraj yaptırma planları çıktı.

-Osmanlı’nın 1. Dünya Savaşına girmesi üzerine baraj planlarının rafa kaldırıldığı anlaşıldı.

-Abdülhamit’in baraj projesi sonuçlanmış olsaydı Adana’nın ekonomik gücü dünyaya örnek olurdu.

Osmanlı Padişahı II. Abdülhamit’in son senesinde 1908 yılı içinde Aralık ayında Seyhan nehri üzerinde baraj yapılması projesinin hazırlandığı ortaya çıkıyor.  Osmanlı Arşivinde bulunan baraj projesi belgesinde harita üzerinde ve Adana şehrinin kuzeyinde barajın yapılacağı yer ile ilgili bilgilere yer veriliyor(1). Seyhan nehrinin bir kolu olan Çakıt suyu kıyısında bulunan Karslı-Gülbenoğlu-Karalar bucağından gelen yolun Seyhan nehri kıyısında kalan yerinde baraj yapılabileceği bilgilerine yer verilmiş. Baraj gövdesi, su üzerinden 7 metre yükseklikte görülüyor, kaya dolgu ve sed yapımı şeklinde tasarlanan baraj öncelikle sulama işlerinde kullanılmak istenmiş.

Osmanlı Padişahı II. Abdülhamit zamanında hazırlanan Seyhan nehri baraj projesinin  Adana şehri ve Çukurova’ya çok yönlü fayda sağlayacağı düşünülebilir. Öncelikle Adana şehrinin sel baskınlarından önlenmesi , nehir sularının kanallar vasıtası ile ovaya gönderilerek tarım alanlarının sulanması ve bir ileri adım olarak da nehir üzerinde elektrik üretimin sağlanması düşünülmüştür.

Seyhan nehri üzerine baraj yapılması ile birlikte  Çukurova’nın sulanması ve tarım üretiminin de artması düşünülmüştür. Baraj’dan Yüreğir ovası ve Ceyhan nehrinin Adalı ve Bebeli köylerine kadar uzanacak sulama kanalları ile, Seyhan nehrinin batı kısmındaki ovalık bölgenin de sulanması için kanal açılması harita üzerinde gösterilmiştir.  Aynı harita üzerinde Yüreğir ovasında bulunan bataklıkların da drenaj kanalar açılması düşünülmüştür. Drenaj kanalları “cedvel” olarak isimlendirilmiştir.  Padişah Abdülhamit zamanında hazırlanan Seyhan nehri üzerine baraj yapılması ve  bataklıkların kurutulması projeleri sonuç verse ve de Osmanlı savaşlara girmese idi, Çukurova’daki tarımsal gelişmeler elde edilen ürün miktarı dünyanın gündemine gelebilirdi.

Osmanlı Padişahı Abdülhamit’n hazırlattığı Adana baraj projesi, yaşanan siyasi kriziler, savaşlar nedeni ile uygulanamadı. Ancak 1950’li yılların başlarında  Seyhan Baraj yapımı inşaatı 1956 yılında sonuçlandırıldı. Çukurova’da tarım üretimi  hızla arttı.

…………………………

Kaynak

1.Osmanlı Arşivi, T-NFİ, 1360-63