Fatih öldü mü, öldürüldü mü? -Yavuz Bahadıroğlu

Fatih’in zehirlendiğini iddia eden tarihçiler olduğu gibi, kalıtımsal bir hastalık olan “Nikris=Gut” hastalığından öldüğünü söyleyen tarihçiler de var. Bu arada hatırlayalım ki, 03 Mayıs Fatih’in ölüm yıldönümüdür. Koca Hünkâr 03 Mayıs 1481 Perşembe günü ikindi üstü Hakk’a yürümüştür. Sefere çıkmıştı. Önden giden ordusuna katılmak üzere Maltepe’ye geçmiş, önceleri “Tekfur Çayırı”, sonraları ise “Hünkâr Çayırı” denilen yerde kurulu Otağ-ı Hümayun’a gelir gelmez yatağa girmişti. Bir daha da yataktan çıkamadı. Nihayet 03 Mayıs 1481 Perşembe günü ikindi vakti Kur’an sesleri arasında ebedî hayata geçti. Henüz 49 yaşındaydı.

Fatih’e muasır tarihçilerimizden Âşık Paşazade şöyle yazıyor: “Vefatuna sebep, ayağunda zahmet vardı. Tabipler ilâcundan âciz oldular. Ahir tabipler cem oldular, ittifak ettüler, ayağundan kan aldular. Zahmet ziyade oldi. Şerab-ı fariğ virdüler: Allah rahmetine vardı.”

Ve Fatih’in ağzından doktorları suçluyor:

“Tabipler şerbeti kim virdi Hane/ O Han içdi şerabı kaane kaane.
“Ciğerin doğradı şerbet o Hanun/ Hemandem zari itti yane yane.
“Didi: ‘Neycün bana kıydı tabipler?’ /Boyadular ciğeri canı kaane.
“İsabet itmedi tabib şerabı/ Tımarları kamu vardı ziyane.
“Tabipler Han’a çok taksirlik itti/ Budur doğru kavil düşme gümane.”

Tarihçi Babinger’e göre, Fatih zehirlenerek öldürüldü. Babinger haklı olabilir: Çünkü Venedik Cumhuriyeti, Fatih’e tam 14 suikast tezgâhlamış olmakla sabıkalıdır. Babinger, bu iş için Venedik Cumhuriyeti’nin, Yahudi hekim Laestro Iacopo’yu kullandığını belirtiyor. Yahudi hekim İstanbul’a gelip güya Müslüman olarak “Yakub” adını almış, Padişah’ın itimadını kazanarak paşalıkla ödüllendirilmiş ve Fatih’in özel hekimleri arasına girmeye muvaffak olmuştu. Yine Babinger’e göre, Iacopo, mel’un plânı gerçekleştirdiği taktirde Venedik Hükûmeti’nden büyük miktarda para alacak, ayrıca neslinden gelecek olanlara Venedik vatandaşlık hukuku tanınacak (o devirde Osmanlı Devleti’nin dışında yaşayan Yahudilerin hemen hiçbir hakkı yoktu), bütün vergilerden ve mükellefiyetlerden muaf tutulacaklardı. Babinger, Fatih’in öldürüldüğünü kesinliğini ifade ettikten sonra, dönme hekimin asker tarafından yakalanarak paramparça edildiğini de kaydediyor.

Fatih’in ölüm haberi “La Grande Aquile è Morta = Büyük Kartal Öldü” başlığını taşıyan ve İstanbul sefaretinden gönderilen bir mektupla, olaydan 16 gün sonra, Venedik’e duyuruldu. Papa, kiliselere gönderdiği bir talimatla “şükür ayini” yapılmasını ve çanların üç gün üç gece çalınmasını istedi.