Birinci Çin-Japon Savaşı, 1 Ağustos 1894 – 17 Nisan 1895 tarihlerinde , Çin de ki Çing Hanedanı ile Meiji dönemi Japon İmparatorluğu arasında, Kore'nin hakimiyeti üzerine gerçekleşmiştir. Çin-Japon Savaşı'nın sonucunda Japon zaferi Çing Hanedanının yozlaşıp zayıf düşmesini sembolize edecektir ve Meiji Restorasyonundan itibaren Japonya'nın batılaşıp modernleştiğini gösterecektir. Savaşın en önemli sonucu Asyadaki bölgesel hakimiyetin Çin'den Japonya'ya geçmesine neden olması ve hem Çing Hanedanının hem de klasik Çin geleneklerinin meşruluğunu kaybetmesidir. Daha sonra bu gelişmeler 1911 Devrimine neden olacaktır.
Savaş Süresi : 8 Ay 2 Hafta 2 Gün
Savaş Yerleri : Kore, Mançurya, Tayvan, Sarı Deniz
Sonuçları : 1- Japon Zaferi; Qing Hanedanı için önemli prestij kaybı.
2- Kore, Japon İmparatorluğu'nun himayesi altına girdi.
3- Kore Yarımadası'nın fiziksel etkisi Japon İmparatorluğu yönüne olmaya başladı.
4- Çin, Tayvan'ı, Doğu Mançurya'yı ve Liadong'u kaybetti.
___________________________________________________________________________________
Taraflar : Çin(Qing Hanedanı) - Japon İmparatorluğu
___________________________________________________________________________________
Komutanlar : Li Hongzhang - Itō Hirobumi
Ding Ruchang (†) - Yamagata Aritomo
Deng Shichang (†) - Itō Sukeyuki
İmparator Guangxu - İmparator Meiji
___________________________________________________________________________________
Güçler : 630.000 asker - 240.000 asker
Beiyang Ordusu - İmparatorluk Ordusu
Beiyang Donanması - İmparatorluk Donanması
___________________________________________________________________________________
Kayıplar : 35.000 - 1.132 ölü
- 3.973 yaralı
- 11.894 kayıp
Alt Yapısı ve Nedenleri
Japonya Çarlık Rusyası'nın Kuzey Çin ve Kore'de genişlemesinden korkuyordu ve batılı danışmanları ile beraber emperyalizm koşullarının rekabetinde yabancı istilaları araştırmıştı. Korenin Japon adalarının karşısındaki stratejik konumu ve doğal kaynaklarındaki kömür ve demir cevherleri Japonya'nın ilgisini de çekmişti. 1875 yılında Japonya, Kore'ye Ganghwa Antlaşmasını zorla kabul ettirdi ve Kore'nin kendisini Japon ticaretine açmasını ve yabancı ilişkileri ile Çin'den ayrılarak bağımzılığını ilanına zorladı.
Joseon Hanedanı (Kore) hükümdarlığındaki Kore, Çin'in Çing Hanedanına vergi ödemekteydi. Reformistler Japonya ve batılı devletlerle ilişkileri sağlamlaştırmak ve modernleşmek isterken, muhafazakarlar Çin'e olan geleneksel boyun eğen ilişkilerini kaybetmemek istiyorlardı ve halkın görüşü iki ayrılmıştı. Bununla beraber Çin kraliyet ailesindeki muhafazakarlar üzerindeki etkisini sürdürüyordu.
1884 yılında bir grup Japon yanlısı reformcu Kore hükümetini devirmeye çalıştı fakat General Yüan Shih-k'ai yönetimindeki Çin birlikleri İmparatoru kurtardı ve bazı Japon Elçiliği muhafızlarını öldürdü.Japonya ve Çin arasındaki savaş 1885deki Tientsin Toplantısı ile kıl payı engellendi. Her iki taraf şu hususlar üzerinde anlaştı: (a) her iki taraf da Koredeki güçlerini eşzamanlı bir şekilde çekecek; (b) Kore ordusunu eğitmek üzere eğitmen gönderilmeyecek ve ; (c)herhangi bir taraf Kore'ye askeri birlik göndermeden önce diğer tarafı haberdar edecek.
Başlangıç
1893 yılında Japon asıllı Koreli devrimci Kim Ok-kyun, (mutemelen Yuan Shikai ajanları tarafından) Şangayda bir suikast ile öldürüldü. Daha sonra ceseti bir Çin zırhlısının güvertesine asılıp diğer devrimcilere ibret olması anlamında yaşadığı yer olan Kore'ye götürüldü. Japon hükümeti bunu direk bir hakaret olarak aldı. O yılın sonunda , Kore kralı Tonghak İsyanını bastırması isteğiyle Çin destek kuvvetleri gönderdi. Çin hükümeti Japon hükümetini bilgilendirdi ve General Yuan Shikai yönetiminde 2,800 askerini gönderdi. Japonya bu hareketin Tienstsin Antlaşmasına aykırı olacağı cevabını vererek kendi 8,000 kişilik Oshima Karma Birliğini gönderdi. Japon kuvvetleri 8 Haziranda Seuldeki kral ve kraliyet sarayını ele geçirerek yerine Japon yanlısı birhükümet geçirdi. Yeni hükümet Japon birliklerinden Çin birliklerini kovmasını istedi. Çin hükümetinin yeni Kore hükümetini tanımaması ile durum gittikçe gerildi.
Savaş
Savaş bazı çarpışmalar halihazırda yaşanmışken 1 Ağustos 1894 tarihinde ilan edildi. 16 Eylül 1894 günü Pyongyang savaşında İmparatorluk Ordusu, hazırlıksız Çin Beiyang Ordusunu yendi ve Kuzey Mançurya içlerine kadar ilerledi. Japon İmparatorluk Donanması ise 17 Eylül günü Yalu Nehri ağzında Çin Beiyang Filosunun 12 gemisinden sekizini yok etti. Çin filosu Weihaiwei mevzilerinin arkasına çekildi. Bununla beraber Liman savunmasını arkadan vuran Japon kara güçlerince basıldılar.
21 Kasım 1894 günü Japonya Lüshünkou (daha sonra Port Arthur olarak ismi değişmiştir) şehrini aldı. Japon ordusunun daha sonra Port Arthur Katliamı olarak anılcağı şekilde şehirdeki Çinli yerleşimciler üzerinde katliam yaptıkları idda edilir.
Weihaiwei savaşının 2 Şubat 1895 tarihinde düşmesinden sonra Japon birlikleri güney Mançurya içlerine doğru ilerleyerek Kuzey Çin sınırlarına kadar geldiler. Mart 1895 Japonlar Beijing'e hakim deniz mevkilerinde kaleler istihkam ettiler.
Son
Yenilgi ile yüzleşen Çin Shimonoseki Antlaşmasını 17 Nisan 1895 tarihinde imzaladı. Anlaşma Korenin tam bağımsızlığını içermekteydi ve Çin, Fengtian'ın doğusundaki Liadong Yarımadasını, Mançurya'yı (bugünkü Liaoning Bölgesi, Çin), Tayvan ve Pescadores adalarını Japonyaya "sürekli olarak" terk edecekti. Ek olarak tazminat olarak 200 milyon Kuping (o zaman için İngiliz veya Alman yapımı modern bir savaş gemisi için ödenecek fiyata denk miktarda para) ödenmesi, Japon gemilerinin Yangtze Nehrinde çalışması ve ticari limanlarda üretim fabrikaları işletmesini içeren ticari bir anlaşma imzalanmasını da içeriyordu. Bu "Japon Emperyalizmi"nin doğuşunu sembolize ediyordu. Bu zafer ayrıca Japonya'nın Batılı devletlerle aynı zeminde ve Asya'da etkili bir güç olduğunu kanıtladı. Endüstriyel ve politik gelişmelerin hızı sıkça 1860lardaki Japonya'nın politik gelişmesiyle aynı zmanalara denk gelen Almanya'nın gelişimi ile eşit olarak kısyaslanıyordu.
Resimler
Itō Sukeyuki
Fransız yapımı Matsushima: İmparatorluk Donanması'nın sancak gemisi
Dingyuan: Beiyang Donanması'nın sancak gemisi
Savaşları
Pungdo Savaşı
Tarih : 25 Temmuz 1894
Savaş Yeri : Asan, Kore
Sonuçları : Japon Zaferi
___________________________________________________________________________________
Taraflar : Çin(Qing Hanedanı) - Japon İmparatorluğu
___________________________________________________________________________________
Komutanlar : Fang Boqian - Tsuboi Kozo
___________________________________________________________________________________
Güçler : 1 Kruvazör - 3 Kruvazör
2 Gambot
1 Nakliye Gemisi
__________________________________________________________________________________
Kayıplar : 1 Gambot battı
1 Gambot ele geçirildi
1 Nakliye Gemisi battı
1.100 asker
-------------------------------------------------------
Seonghwan Savaşı
Tarih : 28-29 Temmuz 1894
Savaş Yeri : Cheonan, Kore
Sonuçları : Japon Zaferi
___________________________________________________________________________________
Taraflar : Çin(Qing Hanedanı) - Japon İmparatorluğu
___________________________________________________________________________________
Komutanlar : Gen. Nie Shicheng - Tümgeneral Ōshima Yoshimasa
___________________________________________________________________________________
Güçler : 3.880 - 4.000
__________________________________________________________________________________
Kayıplar : 500 - 34 ölü, 54 yaralı
------------------------------------------------------
Pyongyang Savaşı
Tarih : 15 Eylül 1894
Savaş Yeri : Pyongyang, Kore
Sonuçları : Japon Zaferi, Çin Ordusu'nun Kore'den çekilmesi
___________________________________________________________________________________
Taraflar : Çin(Qing Hanedanı) - Japon İmparatorluğu
___________________________________________________________________________________
Komutanlar : Ye Zhichao - Nozu Michitsura
Katsura Taro
___________________________________________________________________________________
Güçler : 13.000-15.000 - 10.000
__________________________________________________________________________________
Kayıplar : 2000 ölü - 102 ölü
4000 yaralı - 433 yaralı
33 kayıp
-----------------------------------------------------------
Yalu Nehri Savaşı
Tarih : 17 Eylül 1894
Savaş Yeri : Yalu Nehri Ağzı, Kore Körfezi
Sonuçları : Kesin Japon Zaferi
___________________________________________________________________________________
Taraflar : Çin(Qing Hanedanı) - Japon İmparatorluğu
___________________________________________________________________________________
Komutanlar : Ding Ruchang - Sukeyuki Ito
Liu Buchan - Tsuboi Kozo
___________________________________________________________________________________
Güçler : 2 Savaş gemisi - 1 Savaş gemisi
7 Kruvazör - 8 Korumalı Kruvazör
1 Korvet - 1 Korvet
2 Gumbot - 1 Gumbot
2 Torpido Botu - 1 Destek Kruvazör
__________________________________________________________________________________
Kayıplar : 850 ölü - 280+ ölü
500 yaralı - 200 yaralı
5 gemi battı - 4 gemi zararlı
3 gemi zararlı
----------------------------------------------------------------
Jiuliancheng Savaşı
Tarih : 24 Ekim 1894
Savaş Yeri : Yalu Nehri, Kore - Mançurya Sınırı
Sonuçları : Japon Zaferi
___________________________________________________________________________________
Taraflar : Çin(Qing Hanedanı) - Japon İmparatorluğu
___________________________________________________________________________________
Komutanlar : Song Qing - Yamagata Aritomo
___________________________________________________________________________________
Güçler : 15.000 - 10.000
__________________________________________________________________________________
Kayıplar : 2000 ölü - 4 ölü
140 yaralı
-----------------------------------------------------------
Lüshunkou Savaşı
Tarih : 21 Kasım 1894
Savaş Yeri : Lüshunkou, Mançurya
Sonuçları : Japon Zaferi
___________________________________________________________________________________
Taraflar : Çin(Qing Hanedanı) - Japon İmparatorluğu
___________________________________________________________________________________
Komutanlar : Li Hongzhang - Korgeneral Yamaji Motoharu
General Nogi Maresuke
___________________________________________________________________________________
Güçler : 13.000 - 15.000
__________________________________________________________________________________
Kayıplar : 4500 ölü - 29 ölü
233 yaralı
-----------------------------------------------------------
Weihawei Savaşı
Tarih : 20 Ocak - 12 Şubat 1895
Savaş Yeri : Weihai, Shandong, Çin
Sonuçları : Japon Zaferi
___________________________________________________________________________________
Taraflar : Çin(Qing Hanedanı) - Japon İmparatorluğu
___________________________________________________________________________________
Komutanlar : Li Hongzhang - General Oyama Iwao
Amiral Ding Ruchang Amiral Ito Sukeyuki
___________________________________________________________________________________
Güçler : Bilinmiyor - Bilinmiyor
__________________________________________________________________________________
Kayıplar : 4000 ölü - 29 ölü
233 yaralı
-----------------------------------------------------------
Yingkou Savaşı
Tarih : 4 Mart 1895
Savaş Yeri : Yingkou, Shandong, Çin
Sonuçları : Japon Zaferi
___________________________________________________________________________________
Taraflar : Çin(Qing Hanedanı) - Japon İmparatorluğu
___________________________________________________________________________________
Komutanlar : General Liu Kunyi - General Nozu Michitsura
___________________________________________________________________________________
Güçler : Bilinmiyor - Bilinmiyor
__________________________________________________________________________________
Kayıplar : 1880 ölü - 105 ölü
698 yaralı
-----------------------------------------------------------
NANKİN KATLİAMI
Nankin Katliâmı : 1937'de Çin Cumhuriyeti'nin dönemin başkenti Nankin'in Japon İmparatorluk Kara Kuvvetleri tarafından ele geçirilmesi sırasında ve ardında yaşanılan katliam ve tecavüz olayları. Altı hafta süren olaylar yüzbinlerce sivil ve silahsız askerin ölümü, ve 20000-80000 kadar kadının tecavüze uğramasıyla sonuçlanmıştır.
Uluslararası Uzakdoğu Savaş Mahkemesine göre ölü sayısı 200000 civarıdır; Çin'in resmi kayıtlarında ise bu sayı 300000 olarak verilmektedir.
Nankin'in düşmesinden önce
1937 Ağustos'unda, Japon ordusunun Şanghay'ı işgali güçlü bir direnişle karşılaşır. Ağır kayıplara rağmen Japonlar donanma bombardımanı yardımıyla Kasım ortalarında Şanghay'ı ele geçirir. Tokyo'daki Japon Genelkurmayı 1 Aralıkta Çin Cumhuriyeti'nin başkenti Nanjing'in ele geçirilmesi emrini Çin Merkez komutanlığına gönderir.
Şanghay'daki çarpışmanın ardından, Nanjing'in düşmesinin an meselesi olduğuna inanan Chiang Kai-shek ordusunun yok olması riskini göze alamadığından, Japonları Çin'in iç bölgelerine çekerek yıpratma taktiğini benimser.
NANKİN ÇONGHUA KAPISINA SALDIRAN JAPON ZIRHLI ARAÇLARI
Chiang ve danışmanları General Tang Shengzhi'yı Nanjing'in savunması için bırakarak Wuhan'a çekilir.
Tang Shengzhi yabancı gazetecilere yaptığı basın açıklamasında, şehrin teslim olmayacağını söyler. Çoğunluğu deneyimsiz askerlerden oluşan 100.000 kişilik bir ordu toplar. Sivillerin şehriden çıkışlarını engellemek üzere, yollar kapatılır ve tekneler tahrip edilir. Aralık başında hükümetin taşınması ve Belediye başkanının da şehir terketmesi üzerine, şehirin kaderi John Rabe başkanlığındaki Uluslararası komiteye bırakılmış olur.
Bu arada Şanghay'dan Nanjing'e ilerleyen Japon ordusunun yaptığı katliamların haberleri gelmektedir. Japon ordusunun hızla ilerlemesinin nedeni olarak, subayların Nanjing'de askerileri yağma ve tecavüz için serbest bırakacağı söylentisi gösterilmektedir. Bu sırada yapılan gaddarlıkların biri de, Tokyo Nichi Nichi Shimbun ve Tokyo'da İngilizce yayınlanan Japan Advertiser gazetelerinin haberine göre,
JAPON ASKERLERİN YARIŞMASINDA KULLANILAN KILIÇ, ÇİN ASKERİ MÜZESİNDE (TAİWAN) SERGİLENMEKTEDİR.
iki Japon subayın kılıçla 100 kişi öldürme yarışmasıdır.
Nanjing "Güvenlik Alanı"'nın oluşturulması
11 Kasım 1937'de Siemens firması Nankin Şubesi Genelmüdürü John Rabe başkanlığında Nankin Güvenlik Alanı Uluslararası Komistesi (The International Committee for Nanking Safety Zone) kuruldu ve Nanjing'in batı mahallelerinde 3,8 kilometre karelik bir Güvenlik Alanı'nı oluşturdu. Japon Ordusu da Güvenlik Alanı'nın silahsızlaştırılması şartıyla kabul etti. 8 Aralık'ta Nankin Güvenlik Alanı Uluslararası Komitesi, Nankin sakinlerine 'Nankin Sakinlerine Uyar' afişesini dağıtarak Güvenlik Alanı'na sığınmalarını önerdi. En son 200.000-250.000 kişinin bu alanına sığındığı söyleniyor.
Nankin Kalesi'nin kuşatılması ve Çin Ordusu'nun başsızlığı
9 Aralık'ta Japon Ordusu Nankin Kalesi'ni kuşatarak ertesi gün öğle vaktine kadar teslim etmelerini istedi. Çin Ordusu bunu reddedince 10 Aralık'ta Japon Ordusu genel taarruza geçti, 13 Aralık'ta Nankin Kalesi düştü.
Katliâmın mahiyeti
KORGENERAL KESAGO NAKAJİMA
16. Tümen Komutanı Korgeneral Kesago Nakajima'nın günlüğüne göre esiri almayacak ilkesini uygulanmış ve temizleme harekâtında teslim olamk isteyen askerleri öldürttü.
Nankin'in kuzeyinde bulunan 'Yamada' müfrezesi (65.Alay'ın temel birlikleri)'nin 14.000 esiri öldürdüğü söyleniyor. Shaakan İskelesi yakınlarında ölülerin Yangtze nehrine atıldıklarını gören tanıkların sayısı az değildir.
114.Tümen 66.Alay 1.Taburu'nun muharebe raporu'nda da tugay emriyle esirleri öldürdükleri yazılıyor.
Cezalandırılmalar
Noda (sağ) ve Mukai (sol), 13 Aralık 1937 tarihli Tokyo Nichinishi Shimbun gazetesi
ORGENERAL İWANE MATSUİ
Uzak Doğu Uluslararası Askerî Ceza Mahkemesi'nde dönemin 'Orta Çin Cephesi' Komutanı Orgeneral Iwane Matsui , cürümleri önlemeyerek suçlularını cezalandırmaması gerekçesiyle idam edildi. Ne yazık ki, Matsui Japon Kara Kuvvetlerinin bir numaralı Çin dostu idi.
Nankin Askerî Mahkemesinde ise dönemin 6.Tümen Komutanı Korgeneral Sumio Tani yargılanarak idam edildi.
PRENS YASUHİKO ASAKA
Korgeneral Tani müdafaanamesinde katliâmın Nakajima'nın birlikleri (16.Tümen)'nde meydana geldiğini ve 6.Tümen'in alakasız olduğunu savundu.
Bunun dışında 'Osaka Mainıchi Shimbun' ve 'Tokyo Nichinichi Simbun' gazetelerinde milleti savaşa teşvik etmek amacıyla uydurularak yazılan 'Hyaku Nin Giri (100 Kişi Kesme Yarışması)' dizi yazısının kahramanları Teğmen Takeshi Noda , Teğmen Gunkichi Tanaka , Teğmen Toshiaki Mukai asparagas haberleri Yüzünden 300 sivili kılıca geçirdikleri gerekçesiyle idam edildi.
Prens Asaka ise, Amerikalı 5-yıldızlı General Douglas MacArthur'un Japon Hanedan Mensuplarını yargılamadan muaf etme ilkesinden dolayı hiç kovuşturulmadı.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder