İstiklal Savaşı sırasında Hindistan Müslümanları para yardımında bulunmuş.
Osmanlı Devleti’nin İtilaf devletleri tarafından işgal edilmesi Hindistan(bugünkü Pakistan, Bangladeş ve Hindistan ) Müslümanlarını endişelendirmişti. Hilafetin ve Müslümanların bu işgalden kurtarılması için Hindistan Müslümanları bütün Hindistan’ın Karaçi, Kalküta ve Bombay, Muzaffarabad, Lahor şehirlerinde yardım kampanyaları düzenlediler. Türkiye’ye istiklal savaşı boyunca on beş kez yardım parası gönderdiler.
Hindistan Hilafet Komitesi 26 Aralık 192!’den 12 Ağustos 1922 tarihine kadar toplam 675.494 Türk Lirası ve 156 bin İngiliz sterlini gönderdi. Bu paralar Osmanlı Bankasında muhafaza edildi.
Büyük Taarruz’un finansının önemli bir bölümü bu yardım paralarından oluşmuş
Büyük Taarruz öncesi TBMM hükümeti mali olarak iflas ettiğini açıkladı. Yunanlılara karşı girişilecek bir savaşın ekonomik olarak imkansızlı üzerinde duruluyor ve 15 aydır maaş alamayan subayların nasıl savaşacağı konuşuluyordu. Maliye Bakanı Hasan Bey, bu sıkıntıyı gidermenin tek yolunun Hindistan Müslümanlarınca gönderilen paranın muhafaza edildiği Osmanlı Bankası’ndan bu paraları çekmek olduğunu açıkladı.
Başkomutanın emriyle toplam 1,5 milyon lira bankadan çekilir ve Büyük taarruzun mali kaynağı oluşturulur. Ordunun ihtiyaçları karşılanır ve Büyük taarruz kazanılır. (30 Ağustos 1922’de gerçekleşen Başkomutanlık Meydan Muharebesi için toplam 5 milyon lira harcanmış, bu finansın yaklaşık üçte biri bu yardım paralarından karşılanmış)
Milli Savunma Bakanı Kazım Özalp ve Başkomutanlık genel sekreteri Hasan Soyak Osmanlı Bankası’ndan çekilen paraların Hindistanlı Müslümanların gönderdiği paralar olduğunu doğrulayarak ordunun ihtiyaçlarının bu paralardan karşılandığını itiraf etmişlerdir.
Yardım parasını Hilafet Komitesi toplamıştı
Emir Ali başkanlığında Hilafet komitesi tarafından toplanan paraların Türkiye’ye gönderilmesinin nedeni hilafetin kurtarılmasıydı. Camilerden, kadınlardan ve okullardan büyük bir seferberlik düzenlenerek toplanan para doğrudan İtalyan bankaları kanalıyla Mustafa Kemal’in hesabına gönderilmiştir. Hintli tarihçi H. Sarya, Gandi’nin de istiklal Savaşı için para gönderdiğini söyler)Paranın büyük bir kısmı ile ordunun ihtiyacı karşılanırken, İstiklal Savaşı sonrası kalan para geri iade edilmeyerek Türkiye İş Bankası’nın ana sermayesini oluşturmuştur.
Kaynaklar: “Kurtuluş Savaşının Mali Kaynakları” Alptekin Müderrisoğlu, Kastaş yayınları, Kazım Özalp “Anılar”, “Nutuk” Mustafa Kemal Atatürk, “Türkiye İktisat Kongresi” Ali Özgüven
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder