Radyumu Marie ve Pierre Curie çifti tarafından bulunduğunu biliyoruz (1898). Aldığı Nobel Fizik ödüllerinden sonra polonyumu da buldu ve radyoaktivite üzerine araştırmalar yaptı.
1910′da ABD’de sentetik radyum üretildi. Ancak radyasyon maruziyetinin tesirlerinin tehlikeleri tam anlaşılmadan, karanlıkta parlamasından ve değişik tedavi teorilerinden yola çıkılarak pek çok enteresan ürün ortaya çıkmış.
Radyum Aromalı Çikolatalar
Radyum içeren çikoalata, ekmek gibi gıda ürünleri 1936 yılına kadar üretilip satılıyordu. Bu ürünlerin şöhreti denizleri aşmıştı. Yapımlarında radyumlu sular kullanılıyordu.
Sular Ilınınca
Radyumlu su bulunan özel kap ve bidonlardan içen bir kimsenin artritten kırışıklara kadar her hastalığa iyi geldiği sanılıyordu.
Oyuncaklar ve Gece Lambaları
Radyumskop 1942′de üretilen ve içine bakılınca ışıldamalar görülen bir gereçti. Aşağıdaki reklamda ayrıca karanlıkta parladığı için bir gece lambası olarak da kullanılabileceğinden bahsediliyor.
Diş Macunları
Radyum ve toryum içeren diş macunları Dr. Alfred Curie adında biri tarfından üretildi. Bu adamın fizikçi Curie’le bir ilgisi olmamasına rağmen bu soyisim benzerliğini kullandı.
Sosyetik Kozmetik
Alfred’in ürün zinciri elbette diş sağlığı ile sınırlı değildi. Oldukça meşhur Tho-radia adı altına pudra ve kremlerden oluşan kozmetik malzemeler de üretti. Bunlar, cildi gençlerşitirip parlatacığı garantisini veriyordu.
Isıtma Paketleri
Tabi tıp camiası da boş durmadı. 20. yüzyılın başlarında doktorlar bu konuya eğildi ve ısıtma paketler ve suya radyoaktiflik katmaya yarayan bozuk para şeklinde radyoaktif tabletler geliştirdiler. Romatizma, zayıflık, halsizlik ve hızlı tedavi gerektiren her durumda kullanılıyordu.
Duvar ve Kol Saatleri
1917 ve 1926 arası radyumum yıldızının ‘parladığı’ zamanlarda, U.S. Radium Corporation çoğu kadın olma üzere yüzün üzerinde çalışan istihdam etti. Yapmaları gereken duvar ve kol saatlerinin yüzlerini patentli Undark parıltılı boyalarıyla (su+tutkal+radyum tozu) boyamaktı. Bu işi yaparken fırça kullanan çalışanlar, fırçaların ucunu ağızlarıyla düzeltmekteydi. Bazıları ise tırnaklarını ve dişlerini boyuyordu. U.S. Radium’un iş gücü bu tehlikeli karışımları bilmeden yutarken, yöneticiler ve araştırmacı bilim adamları tehlikenin farkındalardı ve kendileri maruziyet konusunda oldukça hassaslardı.
Radyum Kızları diye anılan bu ekipten kaçında kansızlık, açıklanamayan kemik kırıkları, diş eti kanaması ve sonunda çenelerinin nekroze (doku ölümü) olması gibi durumlar ortaya çıktığı resmî olarak kayıtlı değil. Fabrika çalışanlarının pek çoğu hastalandı ve ölümler frengiye bağlandı. (Bu karar şirketin çağırıp para verdiği sağlık müfettişlerince verilmişti.)
Bu yazı MentalFloss’tan tercüme edilmiştir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder