Bu durum bugün yaşanan krizin sebebi oldu. Sermayeyi kontrol edenler başta Çin ve Japonya olmak üzere Uzak Doğunun kalkınmasını sağladılar. Onların ekonomisi ihracata dayalı olarak gelişti ve başta ABD olmak üzere Batı ithalatçı konumundaydı. İhracat karşılığında ithalat yapılmadı ve bedelleri başta ABD olmak üzere Batının finans kurumlarına yatırıldı.
Olayı ABD açısından incelersek şu sonuca varırız: Dış ticaret açığı vermek ürettiğinden fazla tüketmekti. Yani ABD halkı hakettiğinin üzerinde bir refaha ulaşıyordu. Aldığı malların karşılığı olan paralar finans kesimine akıyordu. Yani bir koyundan iki post çıkıyordu. Bir yandan ürettiğinden fazla tüketirken diğer yandan büyük bir parasal kaynak oluşuyordu.
Ebediyen devam etmesi mümkün olamayan bu süreç son krizle çözüm bekleyen bir soruna dönüştü. Bu krizin kendiliğinden oluştuğunu söyleyenler de var çözüm arayan ABD’nin bir hamlesi olduğunu düşünenler de var. Ben bunlardan biriyim.
Şu strateji izlendi. Doların değeri düşülerek borçların reel değeri azaltıldı. Finans kesimindeki iflaslar buraya yatırılan paraların yok olmasına sebep oldu. Bu paralar, ABD halkı tasarruf yapmadığı için , Uzakdoğu’nun paralarıydı.
Bu gelişme yeni siyasi yapının zeminini de hazırladı. Bazı AB ülkeleri de büyük ölçüde borçluydu. Buraya verilen borçların kaynağı, başta Almanya olmak üzere, büyük AB ülkeleriydi. Gerçekte bu ülkeler de başkalarına büyük ölçüde borçluydu. Ekonomisi zayıf ülkelerin borçlarını ödeyememesi büyükleri de risk altına soktu.
Siyasi bütünlüğü sağlayamamış olan AB ekonomik olarak da dağılma sürecine girdi. Bu durum Euronun ortadan kalkması sonucunu doğurabilir.
Ayrıca uluslararası bir paranın gücü dünya üzerinde kabul edilmesine bağlıdır. ABD petrol üreten ülkeler üzerinde hakimiyet kurarak doların kullanılmasını sağlamanın yolunu seçti. Enerjinin diğer bir bölümünü de Rusya kontrol ediyordu ve İran ve çevresinde bu güç egemen olacaktı. Euronun talep alanı sınırlandı.
Türkiye bu açıdan önem kazanıyordu. Bölgeye Avrupa ve Çin’i sokmak istemeyen ABD ve Rusya ikilisi Türkiye’nin müttefik olmasını çözüm için tek yol olarak gördüler.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder