Avusturya-Macaristan veliahdı Franz Ferdinand, hanedanın istemediği evlilik için onayı tam 110 yıl önce aldı. Ve o mutlu günün 14’üncü yıldönümünde suikaste kurban gitti. Öldürülmesi, I. Dünya Savaşı’nın patlama sebebiydi
Tam 110 yıl evvel
28 Nisan 1900’de Avusturya’nın ihtiyar imparatoru Franz Joseph, veliaht tayin ettiği yeğeni Franz Ferdinand’ın tasvip etmediği evlilik talebini tasdik etmek zorunda kaldı. İmparator katı bir gelenekçiydi, ne var ki yeğeninin Bohemya’nın ikinci sınıf aristokratlarından bir diplomatın kızı olan 32 yaşındaki Sophie Chotek’le evlenmesine razı olmuştu.
İmparatorluk ailesinden 15 arşidükün, Papalık temsilcisinin, Avusturya başpiskoposunun ve Dışişleri Bakanı Goluçovski’nin hazır bulunduğu bir imza töreninde Avusturya-Macaristan veliahdı Franz Ferdinand karısı ile morganatik yani ne müstakbel zevceye ne de doğacak çocuklara taht üzerinde hiçbir hak bahşetmeyen evliliği kabul ettiğini beyan etti. Veliahdın kabullendiği şartlara göre; Sophie Chotek’e imparatorluk hanedanına dahil olamayacağı bir “Prenses Hohenberg” unvanı verildi. Birkaç gün sonra da aileden hemen hiç kimsenin katılmadığı bir nikahla evlendiler. Oturdukları yer Türk sefarethanesine komşu olan ünlü Belvedere Sarayı idi.
Opera ve tiyatro temsillerinde ayrı localarda oturan karı-koca Arşidük sarayda olduğu sürece muhafızlar kapılarda bekliyordu. Arşidükün olmadığı zamanlar ve günlerde muhafızlar nöbeti terk ediyordu. Çünkü prenses ve dört yıl içinde doğan üç çocuk bu hak ve imtiyaza sahip değillerdi. Resmi ziyaret ve ziyafetlerde veliahdın eşi bulunamıyordu. Opera, gala ve balolara Avusturya Macaristan veliahdı altın yaldızlı bir arabada, karısı ve çocukları ise ayrı olarak siyah bir kupa arabasıyla gitmek durumundaydı. Opera ve tiyatro temsillerinde ancak ayrı localarda oturabilirlerdi.
İmparatorluk için gelecekte adamakıllı federatif bir yapı tasarlayan ve neye lazımsa donanmayı kuvvetlendirmek emelinde olan sinirli ve duygusal veliaht bu tatsızlığı ilerde düzeltebileceğini umuyor olmalıydı. Allah’tan otomobil hayata girdi de hiç değilse ölüme uzanan son yolculukta aynı arabayı paylaşabildiler.
Son yolculukları meş’um tasdik töreninden tam 14 yıl sonra 28 Haziran 1914 günü Saraybosnagezisinde noktalandı. Federatif imparatorlukların en sancılısı Avusturya-Macaristan’dı. Sırpmilliyetçi Prinkipo’nun çilekeş karı-kocayı hedefleyen suikastı, veliahdın açık belirtilere rağmen inatla geziye devamı yüzünden önlenememişti denebilir.
Gelecek için imparatorluğun halklarını en çok kollayan planları o yapıyordu; federatif yapıyı güçlendirecekti. Ama tatsız bir statü töreni ile başlayan evlilik Avrupa ve dünya için bir faciayı başlatarak sona erdi. I. Cihan Harbi bu suikast üzerinde doğan ihtilaf ve büyük devletlerin karşılıklı olarak savaş ilanı ile yaz sıcağında patlamıştı.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder